สหรัฐอเมริกา ส่งคืนโบราณวัตถุบ้านเชียง 4 อายุ 3,500 ปี กลับสู่ไทย
The Reporters พาชมโบราณวัตถุจากแหล่งโบราณคดีบ้านเชียง จังหวัดอุดรธานี ที่มีอายุเก่าแก่กว่า 3,500 ปี ในพิธีส่งคืนโบราณวัตถุบ้านเชียง ณ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพระนคร
สำหรับโบราณวัตถุที่ถูกส่งคืน มีทั้งหมด 4 ชิ้น ประกอบด้วย ภาชนะดินเผา กำไลข้อมือ และลูกกลิ้งทรงกระบอก จำนวน 2 ชิ้น โดยเครื่องปั้นและเครื่องมือดินเผาชุดนี้ที่ถูกส่งคืน มีลวดลายเขียนสีแดงที่เป็นเอกลักษณ์ของเครื่องปั้นดินเผาจากแหล่งโบราณคดีบ้านเชียง ซึ่งถูกส่งมอบให้ทหารชาวอเมริกันคนหนึ่งที่เคยประจำการ ณ ฐานบินอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี ในช่วงปี 2513-2522
โรเบิร์ต เอฟ. โกเดค เอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกา ประจำประเทศไทย กล่าวว่าเมื่อปี 2509 สตีเฟน ยัง นักศึกษายเมริกันได้เดินทางไปทำวิจัยภาคสนาม สำหรับวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาตรีของเขา ว่าด้วยการเมืองในหมู่บ้านท้องถิ่นทางภาคเหนือของไทย ที่จังหวัดอุดรธานี วันหนึ่งเขาบังเอิญเดินไปสะดุดกับรากไม้และล้มลงไปตรงบริเวณที่มีชิ้นส่วนหม้อดินเผาโบราณฝังอยู่ สตีเฟนได้นำหม้อดินเผานี้ไปให้หม่อมราชวงศ์พันธุ์ทิพย์ บริพัตร ซึ่งเป็นเจ้าภาพฝ่ายไทยพิจารณา ซึ่งทราบโดยทันทีว่าโบราณวัตถุดังกล่าวเป็นสิ่งที่ไม่เคยพบเห็นมาก่อน
หม่อมราชวงศ์พันธุ์ทิพย์ จึงแจ้งกับกรมศิลปากรถึงการค้นพบดังกล่าว และเริ่มขุดค้นทางโบราณคดีใน 1 ปีต่อมา ทำให้ค้นพบกลุ่มเครื่องปั้นดินเผา เครื่องประดับ เครื่องไม้ใช้สอย และโบราณวัตถุอื่น ๆ ตามมา
ในนามของสถานเอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศไทย ตนเองมีความยินดีที่จะประกาศการส่งคืนโบราณวัตถุ จำนวน 4 ชิ้นจากแหล่งบ้านเชียงและแหล่งอื่น ๆ ทางภาคกลางของไทย ซึ่งประกอบด้วยภาชนะดินเผา กำไลข้อมือ และลูกกลิ้งทรงกระบอก
2 ชิ้นที่ยังไม่ทราบการใช้งานที่แน่ชัด ที่มาของโบราณวัตถุเหล่านี้มีประวัติยัอนหลังถึงถึงช่วงปลายทศวรรษ 1960 เมื่อทหารอเมริกันได้รับโบราณวัตถุเหล่านี้เป็นของขวัญจากรัฐบาลไทย จึงได้นำมาเก็บรักษาไว้ที่สถานทูตเอกอัครราชทูตสหรัฐฯ เป็นอย่างดี
ขณะนี้จึงถึงเวลาที่จะส่งคืนสิ่งของล้ำค่ากลับสู่บ้านเกิดโดยเฉพาะเมื่อรัฐบาลสหรัฐอเมริกาได้ดำเนิน การส่งคืนทรัพย์สินทางวัฒนธรรมจากทั่วโลกกลับไปยังเจ้าของที่แท้จริง เราจึงร่วมมือกับสำนักงานยูเนสโกประจำภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในกรุงเทพฯ เพื่อติดต่อกับกรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม ในการส่งคืนโบราณวัตถุจากแหล่งบ้านเชียงเหล่านี้ เราหวังว่าสิ่งของเหล่านี้จะมีส่วนช่วยการศึกษาวิจัย และทำให้เกิดความเข้าใจเกี่ยวกับหนึ่งในสังคมยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่สำคัญที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
นางสาวสุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวว่าในนามของรัฐบาลไทยและประชาชนชาวไทย มีความยินดีเป็นอย่างยิ่งที่กระทรวงวัฒนธรรมได้รับโบราณวัตถุบ้านเชียงจากสถานเอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศไทย โบราณวัตถุเหล่านี้ถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันทรงคุณค่า นอกจากจะตระหนักถึงแหล่งที่มาของโบราณณวัตถุแล้ว ยังเป็นการกระชับความสัมพันธ์ระหว่างประเทศไทยและสหรัฐอเมริกาให้มีความแน่นแฟ้นมากขึ้นด้วย
